Το έπος των Κρητών και η γερμανική μηχανή- Βίντεο ντοκουμέντα από τη Μάχη της Κρήτης      

Τι συνέβη και η Μεραρχία των Κρητών δεν οχύρωσε το νησί-Η Γερμανική ηγεσία κατέφυγε στο “Δίκαιο του Πολέμου” και κατήγγειλε τους Έλληνες, ότι στη Μάχη της Κρήτης συμμετείχαν άμαχοι χωρίς στρατιωτική στολή και χωρίς τα προβλεπόμενα όπλα.

Του Εμμανουήλ Καναβάκη Αντιστρατήγου ε α

“Η αποθέωση του

ανθρώπινου ηρωισμού” είναι ο τίτλος, που επάξια κατέκτησε η Μάχη της Κρήτης στην παγκόσμια ιστορία, χωρίς να αμφισβητηθεί μέχρι σήμερα. “Ποτέ τόσο λίγοι δεν έκαναν τόσα πολλά, για τους πολλούς” είπε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ-Βρετανός Πρωθυπουργός.

Μετά την άλωση της ηπειρωτικής Ελλάδας η Γερμανική ηγεσία ανακοίνωσε, ότι θα προχωρούσε στην κατάληψη της Κρήτης, προκειμένου να τη χρησιμοποιήσει ως αεροπορική βάση, για την καταστροφή των Βρετανικών δυνάμεων στη βόρειο Αφρική και τον έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου. Ο Αντιπτέραρχος Κούρτ Στούντετ διοικητής της 7ης Μεραρχίας αλεξιπτωτιστών και βετεράνος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ο εμπνευστής και ο εκτελεστής του σχεδίου “ΕΡΜΗΣ” για την κατάληψη της Κρήτης.

Η Γερμανική ηγεσία είχε την απόλυτη βεβαιότητα, ότι εντός τριών ημερών και με ελάχιστες απώλειες θα κατακτούσε την Κρήτη. Το στρατηγείο του Στούντεντ από 27 Απριλίου 1941 λειτουργούσε στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο της Μ. Βρετανίας, από όπου κατηύθυνε, προ της “Μάχης” τις αεροπορικές επιχειρήσεις εναντίον της Κρήτης.

Από τις 27 Απριλίου μέχρι τις 19 Μαϊου η πανίσχυρη Γερμανική αεροπορία (Λουτβάφφε) απρόσκλητος και καθημερινός επισκέπτης του Κρητικού ουρανού, σκορπούσε τον όλεθρο και την καταστροφή στο νησί με ανελέητους βομβαρδισμούς. Οι σειρήνες και ο θόρυβος από τις χαμηλές πτήσεις των “Στούκας”, σκορπούσαν το φόβο και τον τρόμο στους υπερασπιστές του νησιού, στρατευμένους και αμάχους, ενώ παράλληλα προμήνυαν τι επρόκειτο να επακολουθήσει τις επόμενες ημέρες. Οι υπάρχουσες στο νησί δυνάμεις ήταν ανεπαρκείς αριθμητικά, ελάχιστα εκπαιδευμένες, στοιχειωδώς εξοπλισμένες και ο διατιθέμενος οπλισμός απαρχαιωμένος. Η Μεραρχία Κρητών, μαζί με το πολύτιμο έμψυχο υλικό της Κρητικής γης, έδωσε ένα λαμπρό παρόν από την πρώτη ημέρα του πολέμου στο Αλβανικό μέτωπο και πότισε με αίμα ηρώων τα βουνά της Ηπείρου, χωρίς όμως να επιστρέψει στα πατρώα χώματα και να λάβει μέρος στη μεγάλη και ανεπανάληπτη μάχη της ιστορίας. Ένα μεγάλο ερώτημα παραμένει μέχρι σήμερα αναπάντητο: “Γιατί η Μεραρχία των έμπειρων και γενναίων πολεμιστών δεν μεταφέρθηκε στην Κρήτη;”. Αξιόλογοι ιστορικοί και αναλυτές εκτιμούν, ότι αν η Μεραρχία ήταν στην Κρήτη, ο Χίτλερ δεν θα προχωρούσε στην κατάληψη της ή αν το αποτολμούσε θα πλήρωνε πολλαπλάσιο και βαρύ φόρο αίματος.

Η Μεραρχία Κρητών διαλύθηκε και οι άνδρες της (αξιωματικοί και οπλίτες), βρέθηκαν άμεσα ενώπιον της τραγικής πραγματικότητας, που επιφύλασσε η μοίρα στην ιδιαίτερη πατρίδα τους. Μια αόρατη δύναμη αφύπνισε και συγκλόνισε τις ψυχές όλων και τους έδωσε το μήνυμα για “επιστροφή οίκαδε”. Επιστροφή όμως στην πατρίδα έγκαιρα πριν την έναρξη της μεγάλης μάχης. Η άγνωστη λοιπόν πτυχή της “Μάχης της Κρήτης” είναι η Οδύσσεια των ανδρών της θρυλικής Μεραρχίας Κρητών (Vης Μεραρχίας), να επιστρέψουν με ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες στην πατρώα γη, προκειμένου να συμμετάσχουν σε μια διαφορετική και σκληρή μάχη. Αναγκαστικά η επιστροφή έγινε καθ΄ ομάδας, χωρίς να διαθέτουν αρχηγό και τα απαιτούμενα εφόδια και μέσα. Είχαν όμως ισχυρή τη θέληση και πίστη, ότι ο Θεός δεν θα τους εγκατέλειπε. (Εάν διέλθω εν μέσω σκιάς θανάτου, ου φοβηθήσομαι).

Έπειτα από ατέλειωτες ώρες πεζοπορίας ημέρα και νύκτα, με ελάχιστα τρόφιμα από επιτόπιους πόρους, με φθαρμένη υπόδηση και ιματισμό, καθώς και με μόνιμο εφιάλτη τις απειλητικές πτήσεις της Γερμανικής αεροπορίας, διέσχισαν την ηπειρωτική Ελλάδα και έφθασαν στις ακτές της νότιας Πελοποννήσου. Η συνέχεια περιελάμβανε την πλέον παράτολμη και επικίνδυνη φάση του σχεδίου επιστροφής, τη διέλευση από την Πελοπόννησο στα Χανιά, συντροφιά με τα μανιασμένα κύματα του Κρητικού πελάγους.

Οι θαλάσσιες συγκοινωνίες ανύπαρκτες και η μόνη λύση ήταν η αθέατη νυκτερινή επιχείρηση, με αντικειμενικό σκοπό την κλοπή μιας βάρκας, για να ολοκληρωθεί το τελευταίο σκέλος της επιστροφής. Οι κάτοικοι των παράκτιων περιοχών της Πελοποννήσου κάθε πρωί διαπίστωναν, ότι οι βάρκες τους “έλειπαν” από τα λιμάνια. Δράστες ήταν οι συνήθως ύποπτοι, οι αποκλεισμένοι άνδρες της Μεραρχίας Κρητών. Ακολουθούσε ένας μαραθώνιος αγώνας κωπηλασίας στο ανοικτό πέλαγος, μέχρι τη Γραμβούσα ή οποιαδήποτε άλλη ακτή των Χανίων τους επιφύλασσε, ο απρόβλεπτος και παράδοξος θεός των ανέμων ο Αίολος. Παράτολμη και επικίνδυνη εκ φύσεως αυτή η επιλογή και αβέβαιο το αποτέλεσμα, διότι οι επίδοξοι αυτοί θαλασσοπόροι, αγνοούσαν ή ελάχιστα γνωρίζαν τη θάλασσα και τα μυστικά της.


Ορισμένες βάρκες δεν έφθασαν ποτέ στον προορισμό τους, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών και των επιθέσεων της Γερμανικής αεροπορίας. Η μοίρα, σε ορισμένες περιπτώσεις, επιφύλαξε στους τολμηρούς και ριψοκίνδυνους άνδρες της Μεραρχίας Κρητών μια ακόμη δυσάρεστη έκπληξη, την εμπειρία του ναυαγού. Από αυτούς λίγοι διασώθηκαν, ενώ οι περισσότεροι καταποντίσθηκαν στα αφιλόξενα νερά του Κρητικού πελάγους. Αυτοί είναι και οι πρώτοι ήρωες της Μάχης της Κρήτης, οι οποίοι με τη απώλεια τους συγκίνησαν όχι μόνο της οικογένειες τους, αλλά και όλους τους κατοίκους του νησιού. Αυτοί με τη θυσία τους ενίσχυσαν την ενότητα, την μαχητικότητα και τον ηρωισμό των στρατευμένων και των αμάχων υπερασπιστών. Όσοι κατόρθωσαν να επιστρέψουν και να πατήσουν την Κρητική γη, εντάχθηκαν ως εθελοντές σε στρατιωτικά τμήματα ή σε αντάρτικες ομάδες και πολέμησαν με απαράμιλλη γενναιότητα, για να εκδικηθούν την απώλεια των αδελφών τους στη θάλασσα.

Η ηρωική αυτή κάθοδος των ανδρών της “Μεραρχίας Κρητών” στην πατρική γη, αποτελεί αναμφισβήτητα πράξη ευθύνης, υπόδειγμα ανθρώπινης υπέρβασης και οδηγό φιλοπατρίας. Το κατόρθωμα αυτό προσλαμβάνει ιδιαίτερη σημασία αν ληφθεί υπόψη, ότι η “Μεραρχία Κρητών” είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο, συμμετείχε στη νικηφόρο προέλαση του στρατού μας εντός της Βορείου Ηπείρου και δοκιμάσθηκε σκληρά κατά την κατάληψη του υψώματος Τρεμπεσίνα, όπου και υπέστη σοβαρές απώλειες. Όμως οι κακουχίες, οι στερήσεις, η αγριότητα του πολέμου και οι απώλειες των συμπολεμιστών τους, δεν στάθηκαν ικανές να εξαντλήσουν τις ψυχικές δυνάμεις και τον πατριωτισμό των ανδρών της ένδοξης Μεραρχίας. Κατά συνέπεια έχομε καθήκον να υπενθυμίζομε τον ηρωικό τους άθλο και να αποδίδομε τις δέουσες τιμές. Το κατόρθωμα τους δεν πρέπει να περάσει στη λήθη της ιστορίας.

Η Γερμανική στρατιωτική ηγεσία υποβάθμισε ή δεν έδωσε σημασία στην ηρωική επιστροφή των ανδρών της Μεραρχίας Κρητών. Ήταν μια εύγλωττη προειδοποίηση, για τον τρόπο που επρόκειτο να αντιμετωπίσει η Κρήτη την υπεροχή και υπεροψία του μελλοντικού κατακτητή. Ο Βίλχελμ Φον Κανάρης διοικητής της κραταιάς Υπηρεσίας Πληροφοριών της Γερμανίας “ΑΜΠΒΕΡ”, ανέφερε στον Χίτλερ, ότι οι κάτοικοι της Κρήτης θα υποδέχοντο τα Γερμανικά στρατεύματα “ως ελευθερωτές”, λόγω των αντιμοναρχικών τους αισθημάτων. Η μαζική όμως συμμετοχή και ο ηρωισμός των αμάχων Κρητικών ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου τον διέψευσε και αποτέλεσε τον αστάθμητο παράγοντα, που δημιούργησε απόλυτο αιφνιδιασμό στο πεδίο της μάχης και ανέτρεψε χρονικά τη στρατηγική σχεδίαση των Γερμανών. Ο οπλισμός των αμάχων πρωτοφανής και απρόβλεπτος (πέτρες, ξύλα, τσεκούρια, μαχαίρια κλπ), προσέθεσε ένα ακόμη παράδοξο στοιχείο στην πλέον παράδοξη σύγκρουση της παγκόσμιας ιστορίας. Ίσως οι αξιωματικοί της ΑΜΠΒΕΡ έπρεπε να αναλύσουν λεπτομερώς και με προσοχή την ψυχοσύνθεση και την ιστορία του Κρητικού λαού.

Η Γερμανική ηγεσία κατέφυγε στο “Δίκαιο του Πολέμου” και κατήγγειλε τους Έλληνες, ότι στη Μάχη της Κρήτης συμμετείχαν άμαχοι χωρίς στρατιωτική στολή και χωρίς τα προβλεπόμενα όπλα. Οι αιχμάλωτοι στην Κρήτη βρέθηκαν αντιμέτωποι πολλές φορές με αυτή την κατηγορία. Για τον λόγο αυτό η Κρήτη πλήρωσε με βαρύ φόρο αίματος και με ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, τον παράδοξο τρόπο υπεράσπισης της ελευθερίας της. Ένα διήγημα σε σχολικό βιβλίο της δεκαετίας του 1950 περιέγραφε με γλαφυρό και παραστατικό τρόπο τον διάλογο μεταξύ ενός αιχμαλώτου Κρητικού και ενός Γερμανού αξιωματικού. Στο ερώτημα του Γερμανού κατακτητού “γιατί παραβιάζετε τη συνθήκη του πολέμου;”, ο αγέρωχος Κρητικός απάντησε με σοφία, χωρίς να έχει νομικές ή ενδεχομένως και γραμματικές γνώσεις: “γιατί εσείς παραβιάζετε την ελευθερία της πατρίδας μου”. Όταν η αδικία γίνεται νόμος, τότε η αντίσταση γίνεται καθήκον. Η Κάνδανος, τα Ανώγεια, η Βιάννος στην Κρήτη διηγούνται μέχρι σήμερα την αγριότητα και την περιφρόνηση του κατακτητού στην ανθρώπινη ζωή.